Aslen Rize Fındıklı kökenli olan CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Çaykur’un 2020 ve 2021 yıllarında bazı özel firmalara maliyetinin altında çay satışı yaptığına ilişkin iddiaları TBMM gündemine getirdi.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin iddialara cevap vermesini isteyen Bekaroğlu, maliyetin altında yapılan çay satışı ile Çaykur’un zararına yaklaşık 200 milyon TL daha eklendiğini, kamuya ait bu paranın birkaç tane özel şirkete aktarıldığını savundu.
TBMM Başkanlığına, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin cevaplaması istemiyle verdiği Yazılı Soru Önergesinde; Çaykur Yönetim Kurulunun aldığı karara istinaden 2020 yılından itibaren bazı özel firmalara paketsiz/dökme çay satışına başladığını ifade eden Bekaroğlu, 2020 yılında kilosu 20, 22 ve 22,50 TL'den olmak üzere üç firma ile toplam 18.000 ton, 2021 yılında ise 23 ve 25 TL'den toplam 20.000 ton paketsiz/dökme kuru çay satışı için anlaşmalar yapıldığını hatırlattı.
Stok Maliyeti Hesaba Katılmamış!
Çaykur Yönetim Kurulunun, 2018'den depolarda kalan çayların 2018 yılı maliyetinden, 2019'dan kalan çayların 2019 yılı maliyetinden satılması şeklinde karar aldığını kaydeden Bekaroğlu, “Stok maliyeti, bekleme nedeniyle artan rutubetin çekilmesi için yeniden fırınlama gereksinimi gibi maliyet unsurları dikkate alındığında bu satış işlemlerinin, çayın Çaykur’a maliyetinin çok altında yapıldığı anlaşılmaktadır. 2020 ve 2021 yıllarında Çaykur’un en kaliteli çayını maliyetinin altında alan özel sektör firmaları kampanya sırasında yaş çay almak için istekli davranmamakta, üreticiden yaş çayı alırken fiyatı iyice aşağıya çekmektedirler” dedi.
Siyasi Nüfuz Kullanıldı mı?
Bu satışların gerçekleştirilmesi için siyasi nüfuz kullanılarak Çaykur yönetimine baskı yapıldığına, 2020 yılında Çaykur’un 2018 yılından kalan çayını almak üzere anlaşma yaptığı halde bazı firmalara 2019 yılının çayının verildiğine, uzun süre stokta kalan çayın rutubetlendiği için yeniden fırınlama gereksinimi ve bundan kaynaklanan ilave maliyetler doğurduğuna, 2021’de yapılan anlaşmalara konu çayların satın alınan firmalar tarafından alınarak kendi depolarında bekletilmesi yerine Çaykur depolarında bekletildiğine, depolar dolu olduğu için Çaykur’un yeni ürettiği çayları fabrikaların bahçelerinde beklettiğine ve çayların bu nedenle bozulma riski ile karşı karşıya bırakıldığına, Sözleşmede yer almadığı halde, yükleme işlerinin de Çaykur’a ait araç-gereç, işçilik ve ekipmanları ile yaptırıldığına, dair kamuoyunda iddialar bulunduğunu vurgulayan Bekaroğlu, bu konuda çok sayıda şikâyetin kendisine iletildiğini, konuyla ilgili kamuoyunu ikna edici bir açıklama yapılmadığını kaydetti.
Çaykur’un Maliyeti!
Çaykur'un 3,87 TL’ye üreticiden aldığı yaş çaydan elde ettiği 1 kilo kuru çayın Çaykur’a maliyetinin yaklaşık 29 TL olduğunu ifade eden Bekaroğlu, “Oysa 2021 yılındaki paketlenmemiş/dökme kuru çay satış anlaşmalarını 23 ve 25 TL’lerden yapmıştır. Bu şekilde yapılan çay satışı ile kilo başına ortalama 5 TL kamudan alınıp 5-6 tane özel sektör firmasına aktarılmaktadır. Maliyetin altında yapılan bu satıştan kaynaklı olarak Çaykur’un zararına son iki yıldır yaklaşık 200 milyon TL eklenmiştir” dedi.
Çaykur’un özel sektör firmalarına neden paketlenmemiş/dökme kuru çay satma ihtiyacı duyduğunu soran Bekaroğlu, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’den, "Bu zarara neden olan ilgililer hakkında Bakanlığınız Teftiş Kuruluna inceleme ve soruşturma yaptıracak mısınız" gibi sorularına cevap istedi.
