Çay Kanunu ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Fındıklı Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Özsoy, "Kanunda üreticinin direttiği bir madde var. Taban fiyatın altında çay alımı yapılamaz. Bu olmazsa olmazımız. Çay kanununun çıkmamasının sebebi bu madde. Çünkü özel sektörün bütün sömürü düzeni orada yıkılıyor" dedi.
Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun’da, kayıtlı 830 bin dekar alanda yapılan yaş çay üretiminde kampanya açılışına yaklaşık bir ay kalırken, üreticiler de bahçelerindeki hazırlıkları bitirmeye çalışıyor.
Ürettiği çayın yarısını kota nedeniyle özel sektöre vermek zorunda kalan çay üreticileri, yıllardır hazırlanan ama bir türlü ortaya çıkmayan Çay Kanununun üretici lehine çıkmasını bekliyor. Üretici, çay fiyatının da en az 10 Lira olarak açıklanmasını istiyor.
Fındıklı Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Özsoy, gübre fiyatlarının inanılmaz yükseldiğini belirterek, “Geçen yıl 2 bin 300 Liraya aldığımız gübre bugün 8 bin 700 Liraya çıktı, hâlâ çıkıyor. Her geçen gün maliyet artıyor, doğalgaz, elektrik, mazot, gübreye bütün girdilere zam geliyor. Üretim her geçen gün zorlaşıyor” dedi.
Çayda Verim Düşecek
Hiç gübre vuramayacak üretici olduğunu kaydeden Özsoy, "Bugün bir ton gübre 9 bine çıktı. Üreticinin cebinde böyle rakamlar yok. Ne ile vuracak? Borçlanacak. Borçlandığı zaman maliyet 9 bin liradan 12 bin liraya çıkacak. Onların hesabını yaparak birçok insan bahçesine gübre atmıyor. Gübresiz tarım olmaz verim tabi ki düşecek" diye konuştu.
Çaykur Alımı Artırmalı
Çay fiyatının bir an önce açıklanmasını isteyen Özsoy, kota meselesinin de çözülmesini isteyerek şöyle konuştu:
“En büyük sorun özel sektörün alım politikası. Yani açıklanan fiyatın çok altında çiftçimizden ürün alması. Geçen yıl fiyat 4 lira açıklandı, özel sektör 2 lira 40 kuruşa çay aldı. Üretici vermek zorunda. Çünkü çay bekleyen bir ürün değil.
Çay, zamanı geldiğinde 3-4 gün içerisinde toplamazsanız yaprağa döner, odun olur gider. Daha büyük kayıplarınız olur. Kontenjan olabilir, herkes aynı gün çayını toplayıp geldiği zaman sıkıntı olur.
Üreticinin bütün çayını alabileceğiniz şekilde kapasiteyi artırmanız gerek. Birinci sürgün 600 kilo, ikinci sürgün 400 kilo, üçüncü sürgün 300 kilo. Birinci sürgün 600 kilo kapasitesi olan fabrika ne oluyor da 400 kiloya düşüyor. Bunlar özel sektörün sömürü düzenine çanak tutmaktır.”
Kanunu, Özel Sektör İstemiyor
Tarım Bakanlığı’nda bekletilen Çay Kanunuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Özsoy, “Yıllardır taslak hazırlanıyor. Bu ilk değil. Bakanlığa gidiyor, geri dönüyor. Çünkü Çay Kanununda üreticinin direttiği bir madde var. Taban fiyatın altında çay alımını önleyen bir madde; bu olmazsa olmazımız. Çay Kanununun çıkmamasının sebebi bu madde. Çünkü özel sektörün bütün sömürü düzeni orada yıkılıyor. Sermaye bu ülkede güçlü, bastırıyor. O yüzden bu ülkede çay kanunu çıkmıyor” diye konuştu.
Hazırlanan taslağın önlerine gelmediğini belirten Özsoy, açıklamalarını şöyle tamamladı:
“Yanlışlardan biri de budur. Biz temsilci verdik. Tabi ki şu da doğrudur bölgede çay tarımı yapan 17 oda başkanı var hepimizi oraya almaları doğru değil, fakat şunun sözünü verdiler: Taslak son şeklini aldıktan sonra tekrar bize gelecek. ‘Üreticinin onayıyla çıkacak’ denildi. Fakat üzerinden 2 çay sezonu geçti. Hala bu üretici kanunu bekliyor. Sürekli bahanelerle öteleniyor. Eğer çay kanununu çıkarmak istiyorlarsa bizim için önemli olan iki madde var: Taban fiyatın altında alım yapılamaz ve bütün paketlemeler üretimin olduğu yerde olmalı.”
